زمین والیبال
بر اساس قوانینی که توسط فدراسیون بین‌المللی والیبال نوشته شده‌است، زمین بازی والیبال باید به شکل مستطیل باشد، و طول آن ۱۸ متر (۶۰ فوت) و عرض آن ۹ متر (۳۰ فوت) باشد.
خط وسط زمین را به دو قسمت ۹ متری تقسیم می‌کند، و از هر طرف آن خطی به متراژ 3 متر کشیده شده است که خط حمله یا خط پایان نامیده میشود. بالای خط مرکز تور والیبال نیز به‌طور مستقیم با ارتفاع ۲٫۴۳ متر (۸ فوت) برای مردان، و۲/۲۴ متر (۷ فوت و ۴ اینچ) برای زنان است.
استانداردهای والیبال:
حاشیه‌های زمین حداقل باید ۱٫۷۵ متر در هر طرف با خط زمین فاصله داشته باشد. سقف سالن نیز باید فضای بازی عاری از هرگونه موانع به ارتفاع ۷ متر (۲۳ فوت) از کف زمین باشد. تمام خط‌های کشیده شده در زمین بازی نیز، ۵ سانتیمتر (۲ اینچ) ضخامت دارند و به رنگ سفید کشیده می شود.
نکته‌های مهم در والیبال
- در هنگام زدن سرویس پای شما نباید روی خط باشد.
- در هنگام زدن سرویس نباید کل بدن و یا قسمتی از بدن شما، از موازات عرض زمین والیبال خارج شود.
- در زمان بازی دست یا بدن شما نباید با تور برخوردی داشته باشد.
- اگر توپ به آنتن برخورد کند خطای آنتن گرفته می شود و امتیاز آن به تیم مقابل داده می شود.
- اگر توپ از بیرون از آنتن وارد زمین مقابل (یا عکس) شود خطای اوت است.
- تا زدن سرویس بازیکنان نباید بیرون از زمین باشند.
- در زمان بازی نباید بیشتر از ۶ نفر نباید داخل زمین باشند.
- زمانی که توپ در زمین شماست، حداکثر ضربات ۳ تا است نکته: دفاع کردن توپ جزو ضرب در زمین شما نیست.
- هنگام بازی اگر پای شما به‌طور کامل داخل زمین حریف باشد خطا محسوب میشود.
پس از دریافت امتیاز سِت توسط بازیکنان، اعضای آن باید در جهت عقربه‌های ساعت در زمین بچرخند. این یک نکته مهم و جزو تاکتیک‌های والیبال سالنی به حساب می‌آید.
این تاکتیک باعث میشود که تمام بازیکنان در تمام مناطق بازی کنند و همیشه در منطقه دفاع یا حمله نباشند. همانند شکل که با چرخش منطقه «۲» به منطقه «۱»، به همین ترتیب تمام مناطق جایگزین یکدیگر میشود. یک تیم باید حتماً قبل از سرویس تیم مقابل، در جهت عقربه‌های ساعت بچرخد. هنگامی که سرویس زده میشود، بازیکنان جلوی خط حمله می‌توانند موقعیت‌های خود را تغییر دهند و حرکت کنند اما بازیکنان پشت خط نمی‌توانند به جلوی آن بیایند و دفاع یا حمله کنند. آن‌ها باید تمام اقدامات حمله را از پشت خط حمله انجام دهند.
وظایف افراد تیم
- لیبرو (حداقل قد:۱۷۵): ۱- دریافت سرویس ۲- توپ‌گیری ۳- ارسال پاس برگشتی (نکته: لیبرو حق پاس با پنجه در منطقه یک سوم ندارد فقط در این منطقه با ساعد حق پاس دارد) هر تیم حق استفاده از دو بازیکن در پست لیبرو را دارد.
- پاسور (ستر)(حداقل قد: ۱۸۰): ۱- ارسال پاس مناسب از نظر تکنیکی و تاکتیکی ۲- دفاع روی تور ۳- سرویس ۴- توپ‌گیری ۵- انداختن جای خالی هنگامی که جزو سه نفر جلو است.
- پشت خط زن (قطر پاسور)(حداقل قد:۲۰۵): ۱- اسپک ۲- دفاع روی تور ۳- سرویس ۴- توپ‌گیری ۵- دریافت سرویس
- دریافت‌کننده بیرونی (قدرتی زن)(حداقل قد:۱۹۰): (اسپکر):۱- دریافت سرویس ۲- اسپک ۳- دفاع روی تور ۴- سرویس ۵- توپ‌گیری ۶- حمله
- سرعتی زن (مدافع وسط)(حداقل قد:۲۰۵): ۱-اسپک سرعتی ۲-دفاع روی تور ۳-سرویس ۴- فریب دادن دفاع حریف ۵- توپ‌گیری
مطلب اصلی:
در استانداردها، توپ باید به شکل کروی (گرد) و از جنس چرم انعطاف‌پذیر یا چرم مصنوعی باشد. درغیر این صورت باید از لاستیک یا موارد مشابه این دست ساخته شده باشد. رنگ توپ می‌تواند هم یکنواخت و هم ترکیبی از رنگ‌ها باشد. بعد از آزمایش بسیاری که فدراسیون جهانی از رنگ‌های مختلف برای توپ گرفت، یک آزمایش را با رنگ‌های زرد، آبی و سفید در مسابقات قهرمانی جهانی در سال ۱۹۹۸ ژاپن انجام داد؛ که معرفی این توپ، جایگزین توپ‌های سفید سنتی شد. در توپ‌های از جنس چرم مصنوعی، رنگ ترکیبی مورد استفاده در مسابقات رسمی بین‌المللی باید با استانداردهای فدراسیون والیبال منطبق باشد. در استانداردهای بین‌المللی، پیرامون توپ ۶۵ تا ۶۷ سانتیمتر و وزن آن ۲۶۰ تا ۲۸۰ گرم است. فشار داخل توپ نیز باید ۰٫۳ تا ۰٫۳۲۵ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد.
داوری
هر مسابقهٔ والیبال دو داور اصلی دارد یکی داور اول که در بالای تور می‌باشد و دیگری داور دوم می‌باشد که روبروی داور اول می‌ایستد و در مواقعی خاص اجازهٔ سوت زدن نیز دارد. چهار (یا دو) داور خط دور تا دور زمین والیبال می‌ایستند و با پرچم داور اول را در امر قضاوت یاری می‌دهند. دو داور هم پشت میز منشی هستند یکی داور منشی و دیگری هم کمک منشی که کار ثبت امتیازات، تعویض‌ها و اخطارها را بر عهده دارند. سرداور هم به عنوان ناظر می‌بایست در تمام دیدارها حضور داشته باشد.
خطاهای والیبال
- زمان اجرای زدن سرویس، اگر پای بازیکن روی خط قرار گیرد، خطا محسوب میشود.
- اگر در هنگام زدن اسپک یا دفاع یا دادن پاس، پای بازیکن به‌طور کامل از خط وسط زمین عبور کند، خطا محسوب میشود.
- برخورد بازیکن به تور والیبال به هر شکل، خطا محسوب میشود
- اگر هنگام پاس دادن، دریافت توپ، اسپک زدن یا ردن کردن توپ به سمت زمین مخالف، توپ از یک دست یا هر دو دست با مکث رها شود، خطا است (حمل توپ تلقی میشود). همچنین اگر منطقه توپ شناور به هنگام اسپک با مکث و کنترل تعویض شود خطا است (حمل توپ تلقی میشود).
- آنتن موجود در طرفین بالای تور، محدوده تور را مشخص می‌کند و اگر توپ به آنتن بالای تور یا خط فرضی ادامه آنتن برخورد کند خطا می‌باشد و توپ برای سرویس زدن به تیم مقابل داده میشود.
- توپ سرویس، دفاع روی تور ندارد، مگر اینکه توپ سرویس در نقطه‌ای پایین‌تر از نوار سفید رنگ بالای تور که هفت سانتیمتر است، دریافت شود.
- اگر توپ از روی تور رد شده باشد رد محسوب میشود و برخورد دست به توپ خطا است. (به عنوان مثال توپ از لبه تور جدا شده در زمین تیم الف باشد و بازیکن تیم ب به توپ ضربه بزند یا آن را لمس کند).
- زننده سرویس ۸ ثانیه فرصت دارد پس از سوت داور سرویس بزند. در غیر این صورت و اتلاف وقت، خطای ۸ ثانیه محسوب میشود.
- اگر یک بازیکن، دوبارِ پی در پی به توپ ضربه بزند خطای دو ضرب محسوب میشود. و امتیاز به تیم مقابل داده می شود.
- اگر تیمی بیش از سه بار به توپ ضربه بزند، خطای چهار ضرب محسوب میشود.و امتیاز به تیم مقابل داده می شود.
- اگر بدون جدا شدن توپ از دست، سرویس زده شود، خطا محسوب میشود. به این معنی که ابتدا باید توپ از دست جدا شود و سپس به آن ضربه زده شود.
- بستن مسیر دید تیم دریافت‌کننده سرویس، از سوی بازیکنان تیم زننده سرویس، غیرقانونی است و خطا محسوب میشود. (بازیکنان تنها مجاز به بالا آوردن دست‌ها تا حدود قد خود هستند.
هر تیمی که مرتکب خطاهای فوق بشود امتیاز به تیم حریف داده می شود.
اطلاعات دیگردر رشته ورزشی والیبال
- فشار داخل توپ، ۰٫۳ تا ۰٫۳۲۵ (کیلوگرم بر سانتیمتر مربع) است.
- هر تیم شامل ۱۲ بازیکن میشود؛ که ۶ نفر آن‌ها در زمین قرار می‌گیرند.
- سه بازیکن در خط جلو و سه بازیکن در خط عقب قرار می‌گیرند.
- زمانی که سرویس زده میشود، سه بازیکن خط جلو باید در جلوی بازیکنان خط عقب قرار گیرند.
- بازیکن از قطاع دایره سمت راست خط عقب با یک دست سرویس می‌زند.
- زمانی که توپ در زمین وارد میشود، بازیکنان می‌توانند برای پرتاب توپ به هر نقطه‌ای حرکت کنند، حتی اجازه دارند که برای جلوگیری از تماس توپ با زمین، به خارج از زمین بروند.
دو تیم ۶ نفری با یکدیگر روبرو می‌شوند. داور در بالای تور قرار گرفته و ناظر بر اجرای مسابقه بوده و سوتی در دست دارد. سرداور نیز مقابل او قرار می‌گیرد. بازیکنان در وضعیت آماده‌باش بوده و دست‌ها، انگشتان، بازوها و پاها در حالات مطلوب قرار می‌گیرند. بازیکنان در مرکز زمین می‌ایستند و در این محل بیشتر حمله‌ها شکل می‌گیرد، به‌طوری‌که یکی از آن‌ها در نزدیک تور ایستاده و بقیه بازیکنان فرم w را تشکیل می‌دهند.
- معمولاً ضربهٔ اول متعلق به پاسور نمی‌باشد و هنگام دریافت، بازیکنان باید توپ زده شده توسط تیم مقابل را به دست پاسور رسانده تا او توپ را به دیگر بازیکنان پاس دهد و آن‌ها توپ را به زمین مقابل بفرستند.
- بعد از هر رالی که مالکیت توپ عوض شود تیمی که سرویس‌زننده میشود قبل از سرویس باید بازیکنانش تغییر جا بدهند به این تغییر جا چرخش می‌گویند.
سرویس
- سرویس زدن عملی است که به منظور شروع بازی محسوب می شود.
در هنگام سرویس زدن باید به نکات زیر توجه کرد:
- هنگام ضربه زدن به توپ (سرویس) حتماً باید توپ را به اندازه کافی و به دور از هر دودست پرتاب کرد و با یک دست به توپ ضربه زده شود.
- هنگام سرویس زدن نباید پاها را روی خط یا درون زمین خودی قرار داد و باید از خط فاصله داشته باشد.
- توپ حتماً باید از تور عبور کرده و درون زمین حریف پرتاب شود (قبلاً اگر هنگام سرویس زدن توپ به تور برخورد می‌کرد خطا محسوب می‌شد ولی در حال حاضر خطایی محسوب نمی‌شود).
انواع سرویس
- سرویس (Serve): حرکتی برای شروع بازی که بازیکن با ضربه زدن به توپ از پشت خط انتهایی زمین توپ را به زمین حریف می‌فرستد.
- سرویس امتیاز (Ace): سرویس که مستقیماً بدون بازگشت توپ به زمین خودی منجر به کسب امتیاز شود حتی اگر یک میلی‌متر در زمین باشد امتیاز حساب میشود.
- سرویس یک‌ضرب (Silver-Bullet Ace): سرویسی که با خوابیدن مستقیم در زمین حریف و بدون تماس بازیکنان حریف به امتیاز تبدیل شود.
- سرویس ساده روبه تور (Underhand Serve): سرویس ساده‌ای که بازیکن با یک دست و به حالت ایستاده به زیر توپ ضربه می‌زند و معمولاً در والیبال حرفه‌ای کاربرد ندارد.
- سرویس هوایی (Sky ball): سرویسی که در آن توپ ارتفاع زیادی دارد تا حریف را گمراه کند.
- سرویس چرخشی (Topspin Serve): نوعی سرویس که در آن بازیکن با چرخاندن مچ دست به توپ چرخشی در جهت جلو می‌دهد تا توپ زودتر به زمین بخورد و مسیر مستقیمی طی کند. سرویس چرخشی غیر پرشی در والیبال حرفه‌ای کاربرد ندارد.
- سرویس موجی (Float Serve): نوعی سرویس که در آن توپ بدون چرخش حرکت می‌کند تا مسیر حرکتش غیرقابل پیش‌بینی باشد.
- سرویس پرشی (Jump Serve): نوعی سرویس که بازیکن به هوا می‌پرد و مانند یک مهاجم (اسپکر) به توپ ضربه می‌زند.
- سرویس پرشی موجی (Jump Float Serve): نوعی سرویس موجی که بازیکن در هنگام ضربه زدن به بالا می‌پرد.
- سرویس زن‌وشوهری (Husband & Wife Serve): وقتی سرویس بین دو دریافت‌کننده تیم مقابل فرود بیاید و هر یک به امید دیگری آن را رها کند.
- سرویس آب‌نباتی (بالونی)(Lollipop Serve): سرویس ساده قوس‌دار که این سرویس هم در والیبال حرفه‌ای کاربرد زیادی ندارد.
- سرویس پاولوفی (Pavlovian Serve): سرویسی که بلافاصله پس از سوت داور بدون هیچ تأملی زده شود.
- سرویس ملخی (Grasshopper Serve): سرویسی که به نظر می‌رسد به تور خواهد خورد اما به شکل عجیبی عبور کند.
- پرده‌پوشی (استتار)(Screening): مسدود کردن دید بازیکنان حریف در زمان سرویس زدن بازیکن خودی که خطا محسوب نمی‌شود.
- تعویض سرویس (Side-out): وقتی که تیمی که دریافت‌کننده سرویس است امتیازی کسب کند و حق سرویس زدن را به دست بیاورد.
روش تمرین پلایومتریک
این روش تمرین در دهه ۱۹۶۰ توسط دانشمندان اتحاد جماهیر شوروی ابداع شد. هدف این بود که قدرت پرش ورزشکاران روسی بیشتر شود. به تدریج این تکنیک در بین تمام کشورها رواج پیدا کرد، چون ثابت شد این روش در اکثر ورزش‌هایی که نیازمند دویدن سریع و پرش هستند بسیار مؤثر است.
پلیومتریک‌ها تمریناتی هستند که عضلات را قادر می‌سازند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به حداکثر توان دست یابند. انجام این تمرینات قدرت فوق‌العاده‌ای به فرد می‌دهد و کمک می‌کند تا پرش عمودی خود را -که یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک والیبالیست است- افزایش دهد. این تمرینات می‌تواند سرعت و عکس‌العمل فرد را در والیبال بسیار افزایش دهد و می‌تواند حتی پرش وی را تا ۴۰–۵۰ اینچ و حتی تا ۶۰ اینچ (۱۰۰–۱۵۰ سانتیمتر) افزایش دهد.
تمرین‌های پلیومتریک در یک مدت کوتاه زمانی نیروی زیادی را از سیستم عصبی و عضلانی ورزشکار می‌گیرد، همچنین فشار زیادی را به مفاصل او وارد می‌کند، اگر این تمرینات خارج از برنامه‌ریزی صحیح و دقیق انجام گیرد ممکن است آسیب‌های سختی را بر روی مفاصل و عضلات ایجاد کند.
نمونه‌ای از پرش‌های پلیومتریک، پرش‌های عمودی پشت سر هم و پرش‌های موسوم به box depth (عمق خرک) می‌باشند که هر دوی آن‌ها برای والیبالیست‌ها آشنا می‌باشند. در هر دوی این تمرینات، بدن نسبت به زمین عکس‌العمل نشان می‌دهد. در هر دو تمرین ورزشکار روی زمین فرود می‌آید و بلافاصله دوباره بالا می‌پرد. هنگامی که پاها به زمین‌می‌خورند، بدن (به ویژه عضلات پا) مجبور می‌شوند که وزن شخص را جذب کنند. این نیرو که باعث جذب وزن بدن میشود در واقع انرژی است که می‌توان از آن بهره برد. این انرژی برای مدت یک هزارم ثانیه ذخیره میشود و سپس هنگامی که عضلات شل می‌شوند تلف می‌شوند و از بین می‌روند. کلید کار، بهره بردن از این انرژی با حداکثر سرعت ممکن برای دوباره بلند شدن از زمین است و این همان کاری است که تمرینات عمودی پشت سر هم و پرش‌های باکس دمپس بدن را برای آن آماده می‌کنند.
امیدواریم در این مقاله توانسته باشیم اطلاعات کافی و مورد نیاز را دراختیار شما قرار بدهیم.